Satan

Wat Satan is en waarom hij werd geschapen

Satan was, zoals de djinn waar hij meestal bij was, ook van ‘vuur’ geschapen. Voor hij op de proef werd gesteld , verbleef hij in het gezelschap van engelen en handelde en vereerde God zoals zij dit deden. In tegenstelling tot de engelen die ‘doen wat hen wordt bevolen en nooit opstandig zijn tegen God’ (At Tahriem, S66, A6),  had Satan de vrije wil om zijn eigen gedrag te bepalen. (Zijn naam was Iblis, voor hij ongehoorzaam werd en niet voor Adam wilde neerknielen). God testte hem en beval hem dus om zich voor Adam neer te buigen, voor de mens. Het zaad van de hoogmoed en ongehoorzaamheid was toen reeds in Satan ontkiemd en zijn natuur barstte open om hem te omvatten. Toen antwoordde hij uit hoogmoed: ‘Ik ben beter dan hij, Adam. Gij hebt mij uit vuur geschapen terwijl hij uit klei ontstond.’ (Sad, S38, A76)

Satan werd geschapen voor een belangrijk doel. Om te beginnen: Was Satan er niet geweest om de mens voortdurend te verleiden, dan zou de schepping van de mens zinloos en onbeduidend zijn geweest. God heeft ontelbare dienaren die zoals de engelen, geen mogelijkheid hebben om opstandig te worden en steeds de bevelen van God uitvoeren. Het is immers zo, dat het bestaan van een Absoluut Goddelijk Wezen, die vele Namen en Kenmerken heeft, het noodzakelijk maakt, niet door een uitwendige oorzaak die onvoorstelbaar is, maar door de Essentiële natuur van Zijn Namen, zich En het is alléén door de mens dat God al Zijn Namen verduidelijkt. Omdat Allah waarde hecht aan de mens, heeft Hij de mens vrije wil gegeven.. Het hebben van een vrije wil betekent herhaaldelijk de vrijheid om een keuze te kunnen maken tussen twee of meer alternatieven. Bovendien heeft God de mens van grote mogelijkheden voorzien. Het is zowel door de capaciteit om deze mogelijkheden te ontwikkelen, als door de noodzaak een keuze te maken tussen de verschillende mogelijkheden die zich voordoen, dat de mens voortdurend een strijd ervaart tussen zichzelf en de buitenwereld en ook in zichzelf. Net zoals God haviken stuurt om de mussen te leren ontsnappen, zo heeft Hij Satan geschapen en toegestaan de mens te verleiden opdat deze zich spiritueel tot hogere niveaus kan verheffen door niet toe te geven aan verleidingen. Zoals honger de mensen en de dieren stimuleert gebieden te verkennen en het leefgebied uit te breiden om zo de honger te stillen en zoals de angst nieuwe verdedigingsmechanismen in de mens aanwakkert, zo zorgen de verleidingen van Satan ervoor dat de mens zijn vermogens ontwikkeld om continu op de hoede te zijn voor zonden.

Engelen stijgen niet op naar hogere spirituele rangen omdat Satan niet kan proberen hen te verleiden en hen te doen afwijken van het rechte pad. De dieren hebben ook een vaste positie: zij kunnen noch ‘stijgen’ noch ‘dalen’ in spirituele rang. Maar in de leefwereld der mensen is het aantal posities en rangen onbeperkt. Een mens kan stijgen tot het allerhoogste niveau of dalen tot het aller laagste. Er is een oneindig lange lijn van spirituele evolutie tussen de rangen van de grootste der Profeten en de heiligen enerzijds en die van mensen zoals Farao en Nimrod anderzijds. Daarom kan niet worden beweerd dat de schepping van Satan een kwaad is. Alhoewel Satan zelf een verdorven schepsel is, werd hij voor een bepaald goed doel geschapen, zoals eerder uitgelegd. Bovendien omvat de schepping het hele universum, zoals God het gewild heeft. Dit moet worden begrepen in relatie tot de resultaten, niet alleen de daden zelf. Wat God ook doet of schept, is goed en mooi, ofwel in zichzelf ofwel in de gevolgen. Regen bijvoorbeeld, heeft vele gevolgen die bijna allemaal gunstig zijn voor de mensheid. Op dezelfde manier heeft het vuur een groot nut. Als sommigen lijden onder een overvloed van water of misbruik van het vuur, dan kan niet worden gezegd dat de schepping van water of vuur slecht is. Op dezelfde manier is het belangrijkste doel van de schepping van Satan het ontwikkelen van de mogelijkheden in de mens tot het goede, de toename van wilskracht, het afwijzen van verleidingen en het stijgen naar hogere spirituele niveaus. Als er nog steeds wordt beweerd dat vele mensen, zelfs meer dan alleen de goeden, in ongeloof vervallen en daardoor de straf van de hel verdienen dankzij de verleidingen van Satan, dan zou het antwoord het volgende zijn:

Alhoewel Satan werd geschapen om de mensen te trainen in weerbaarheid tegen verleidingen en slechte daden vallen zeer veel mensen jammer genoeg in zijn valstrikken. Maar Satan suggereert en fluistert slechts. Hij heeft geen enkele macht, noch bekwaamheid om de mensen verkeerd te doen handelen. Als een mens zelf zo zwak is en zo tot de zonde neigt dat hij zich door de valse beloften van de duivel laat verleiden en zich in diens voetsporen begeeft, dan is dit zijn eigen verantwoordelijkheid. Dit mens verdient de Helse straf door het misbruik dat hij of zij maakt van een belangrijk vermogen dat God in zijn wezen heeft geïntegreerd. Het is dan ook om die reden dat de mens zijn mogelijkheden kan ontwikkelen en kan opstijgen tot het allerhoogste niveau, mocht hij of zij gebruik maken van het Goddelijk gegeven om ‘goed te doen’. De mens dient zijn vrije wil te gebruiken, de basis van zijn menselijkheid. Hierdoor verwerft de mens de hoogste plaats in de schepping, een passende plaats voor zijn intellectuele en spirituele verworvenheden. Anders moet de mens zich beklagen omdat hij is geëerd met een vrije wil en zich beklagen mens te zijn.

Daarnaast is ook het volgende een niet onbelangrijk punt. Kwaliteit is belangrijker dan de kwantiteit. Dit betekent dat we kwalitatieve waarden als norm moeten nemen om een waardeoordeel te bepalen. Bijvoorbeeld: 100 dadelpitten hebben de waarde van 100 munten, slechts zolang zij zaden blijven en niet worden ingezaaid om door bepaalde biochemische processen uit te groeien tot dadelpalmen. Maar zelfs als slechts 20 hiervan uitgroeien tot 20 bomen, door het resultaat van ondergrondse kieming terwijl de rest wegrot door een teveel aan water, kunnen we dan zeggen dat het slecht is dat een plant water krijgt? Elke verstandige mens zal zeker akkoord gaan met het idee dat het goed is om 20 bomen te laten groeien uit 20 pitten, want die geven elk op hun beurt opnieuw 1000 pitten.

Een ander voorbeeld: 100 eieren van pauwenhennen hebben een waarde van elk 5 muntstukken. Maar als de pauwen de eieren uitbroeden, zodat er uit 20 van deze eieren kuikens komen, terwijl de 80 anderen niets opleveren, wordt het dan als een kwaad beschouwd 80 eieren te riskeren en eventueel te verliezen, om 20 kuikens te verzekeren die zullen opgroeien? Dit is integendeel een goede zaak. Elk van deze pauwen zal een grote waarde hebben. Bovendien zullen zij op hun beurt ook weer eieren leggen.

Het is op diezelfde manier dat de mensheid vordert, door te vechten tegen Satan en hun eigen ego’s, die naar het kwade neigen. Ontelbare mensen zijn verloren gegaan, de aantallen zijn groot, de kwaliteit van elk van hen was minder dan die van degenen die standhielden. Dit proces heeft honderdduizenden Profeten opgeleverd, miljoenen heiligen en miljarden mensen die wijsheid, kennis, eerlijkheid en goede moraliteit bezitten. Zij zijn de zon, de maan en de sterren van de mensenwereld.

Onvrijwillige gedachten en grillen die de mens in beslag nemen

Sommige slechte gedachten en grillen of verbandschap met ideeën die de mens onvrijwillig en onvoorzien in beslag nemen, zijn meestal het resultaat van het gefluister van Satan. Zoals de twee polen van een batterij, zijn er twee centrale punten of polen in het hart van de mens. (Met hart bedoelen wij de zetel of het centrum van het spirituele intellect van de mens). De ene ontvangt de inspiratie der engelen, de andere staat bloot aan het gefluister van Satan.

Als een gelovige zich in het geloof en de toewijding verdiept, en nauwgezet en fijngevoelig is, dan zal Satan hem aanvallen vanuit diverse richtingen. Satan tracht niet diegenen te verleiden die hem al reeds volgen, omdat zij al hun grillen en lusten achterna gaan. Satan mikt meestal op die eerlijke, toegewijde gelovigen die stijgen naar hogere spirituele rangen. Hij fluistert aan zondige ongelovigen nieuwe, originele ideeën in, om het ongeloof te bevorderen en leert hen nieuwe methodes om te strijden tegen de echte religie en tegen toegewijde gelovigen.

De betekenis van Satan die de mens overvalt vanuit verschillende richtingen

We lezen in de Koran (al-A’raf, S7, A17), dat toen God Satan vervloekte omwille van diens hoogmoedige ongehoorzaamheid, Satan aan God vroeg om uitstel te krijgen tot aan de Oordeelsdag en hem toe te staan de mensen te verleiden. God stond dit toe om de redenen die wij reeds eerder hebben vermeld. Daarop zei Satan: ‘Dan zal ik hen benaderen langs voor en langs achter, van de linkerkant en van de rechterkant, en Gij zult niet merken dat de meeste van hen dankbaar zijn.’

Dit vers betekent dat Satan al het mogelijke doet om de mens te verleiden. De mens is een zeer complex wezen. Zoals eerder is gesteld, heeft God al Zijn Namen in de mens doen wortelen. De wereld is een testgebied voor de mens. De mens werd naar de wereld gestuurd om getraind te worden zodat hij een spiegel van God kan zijn en eeuwig geluk kan verwerven. God heeft de mens begiftigd met ontelbare gevoelens, vermogens en kansen die zich moeten kunnen ontwikkelen. Sommigen van deze vermogens en gevoelens zoals het intellect, woede, hebzucht, koppigheid en lust zijn niet gericht op grote idealen of goede doelen. Zij worden gebruikt op verkeerde manieren, voor slechte doeleinden. De natuurlijke menselijke verlangens en dierlijke neigingen zijn niet beperkt en bevredigd op wettelijke en goede manieren en zullen een gevaar opleveren voor zowel diens wereldlijke als eeuwige leven. Zij kunnen, mits zij worden misbruikt, de mens verlagen tot het aller laagste. Satan benadert de mens langs de linkerkant en tracht, gebruikmakend van diens dierlijke aspecten en inwerkend op de menselijke gevoelens en vermogens, hem te verleiden tot het begaan van allerlei zonden en misdaden. Als Satan de mens van voren benadert, drijft hij hem tot wanhoop door hem te doen twijfelen over zijn toekomst en fluistert hem in dat de Oordeelsdag nooit zal komen en dat alles wat de religies vertellen over het Hiernamaals, pure verzinsels zijn. Hij suggereert ook dat de religie grotendeels iets uit het verleden is geweest en daarom niet langer relevant is voor het heden of de toekomst. Als Satan de mens van achter benadert, tracht hij hem het Profeetschap en andere essentiële geloofspunten te doen ontkennen, zoals Gods bestaan en Eenheid, Goddelijke Geschriften en engelen. Door zulke influisteringen en suggesties, tracht Satan alle verbindingen te verbreken tussen de mens en de religie en tracht hem tot allerlei zonden aan te zetten.

Satan kan niet succesvol zijn in zijn pogingen om een toegewijde, actieve gelovige te verleiden, door hem van achter, voor of links te benaderen. Satan probeert hem van rechts te benaderen en hem tot uiterlijk vertoon aan te zetten door middel van zijn deugden en goede daden.Hij fluistert hem in wat voor een goede gelovige hij is en brengt geleidelijk en zeer sluw het verlangen om gezien en geprezen te worden voor zijn goede daden. Zijn aanbidding probeert hij te verbloemen en te showen. Dit is een gevaarlijke verleiding voor gelovigen, dus dienen zij altijd alert te zijn op de benadering van satan van ‘rechts’.